22/1/13

Ανασυγκρότηση του Συστήματος των Δημοσίων Βιβλιοθηκών


                                                



     Προς:

 Ιωάννινα, 10/01/2013



Καθηγητή κ. Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο
Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού
  Κοιν.:


ΘΕΜΑ: «Ανασυγκρότηση του Συστήματος των Δημοσίων Βιβλιοθηκών»
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο (Ν. 3149/2003 "Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, Δημοτικές Βιβλιοθήκες και άλλες διατάξεις" κ.α.)  το Σύστημα των  Δημοσίων Βιβλιοθηκών που διαθέτουμε συγκροτείται από 46 Δημόσιες Βιβλιοθήκες κάθε μία από τις οποίες έχει τη μορφή Ν.Π.Δ.Δ. με δικό της Δ.Σ. ( Εφορευτικό Συμβούλιο) και διαχείριση.
Στην πλειονότητά τους οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες μας διαθέτουν προσωπικό  1-5 υπαλλήλων και προϋπολογισμό μερικών δεκάδων χιλιάδων ευρώ.
Λόγω του μικρού μεγέθους τους στην πράξη οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες αδυνατούν να λειτουργήσουν ως αυτόνομα Ν.Π.Δ.Δ.  και για το λόγο αυτό λειτουργίες που θα έπρεπε να εκτελούνται  στο εσωτερικό τους εκτελούνται από τη Διεύθυνση Βιβλιοθηκών και Γενικών Αρχείων του Κράτους του ΥΠΑΙΘΠΑ υπό την εποπτεία του Γενικού Συμβουλίου Βιβλιοθηκών, Γενικών Αρχείων του Κράτους και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης  και βέβαια τη Δική σας.
Για μεγάλο διάστημα είναι σε εξέλιξη μια συζήτηση για τον επανασχεδιασμό του όλου συστήματος των Δημοσίων Βιβλιοθηκών με όρους αποτελεσματικής, σύννομης και αποδοτικής λειτουργίας καθώς είναι προφανές ότι το ισχύον σύστημα παρουσιάζει πολλά προβλήματα και αδυναμίες.
Για τη θεσμοθέτηση ενός τέτοιου συστήματος και της συνακόλουθης πολιτικής, το Γενικό Συμβούλιο Βιβλιοθηκών, Γενικών Αρχείων του Κράτους και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης με εισηγήσεις και προτάσεις του που εξειδικεύτηκαν και στην  1η Εθνική Συνδιάσκεψη για τη διαμόρφωση Εθνικής Πολιτικής για τις Βιβλιοθήκες και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους εισηγήθηκε μια νέα διάρθρωση του Συστήματος των Δημοσίων Βιβλιοθηκών που θα εξασφαλίζει:
ü      Μείωση των ΝΠΔΔ του ΥΠΑΙΠΘΑ με συνακόλουθη μείωση του Γραφειοκρατικού και Λειτουργικού Κόστους του Υπουργείου.
ü      Βελτίωση της λειτουργίας τους με καλύτερη προσφορά υπηρεσιών
ü      Σύνδεσή τους με τις τοπικές κοινωνίες
ü      Καλύτερη διαχείριση των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων
ü      Ενεργότερη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στη λειτουργία των Βιβλιοθηκών.

Κεντρικό σημείο της πρότασης μας είναι η μετάβαση από το κατακερματισμένο σύστημα που τώρα έχουμε σε ένα Σύστημα Περιφερειακής Οργάνωσης.
Για το λόγο αυτό προτείνουμε να καταργηθούν τα 46 ΝΠΔΔ των Δημόσιων Βιβλιοθηκών και να αντικατασταθούν, σε πλήρη ανάπτυξη, από ένα ΝΠΔΔ  «Περιφερειακή Βιβλιοθήκη» ανα Περιφέρεια, σε όσες Περιφέρειες υπάρχουν Δημόσιες Βιβλιοθήκες και λαμβάνοντας υπόψη τυχόν ιδιαιτερότητες που υπάρχουν.
Σε κάθε μια Περιφερειακή Βιβλιοθήκη να ενταχθούν διοικητικά όλες οι υπάρχουσες σήμερα Δημόσιες Βιβλιοθήκες της Περιφέρειας. Μία Βιβλιοθήκη θα είναι και έδρα της Περιφερειακής Βιβλιοθήκης, κατά προτίμηση Κεντρική Βιβλιοθήκη, και οι άλλες Βιβλιοθήκες Τμήματά της. 
Οι Περιφερειακές Βιβλιοθήκες να λειτουργούν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων Πολιτισμού & Αθλητισμού δια της Διεύθυνσης Βιβλιοθηκών και Γενικών Αρχείων που πρέπει να έχει,  σύμφωνα με άλλη πρότασή μας, επιτελικό χαρακτήρα υλοποίησης πολιτικών και όχι διεκπεραίωσης γραφειοκρατικών διαδικασιών,  όπως γίνεται εν πολλοίς σήμερα.
Σε κάθε Περιφερειακή Βιβλιοθήκη να υπάρχει ένα Εφορευτικό Συμβούλιο που θα λειτουργεί,  δια του  Προϊστάμενου της,  την Περιφερειακή Βιβλιοθήκη (Κεντρική και άλλες Βιβλιοθήκες-Παραρτήματα).
Το Εφορευτικό Συμβούλιο της Περιφερειακής Βιβλιοθήκης να συνεπικουρείται από Συμβούλια Εποπτείας Παραρτημάτων που θα συγκροτούνται με ευθύνη του αντίστοιχου Δήμου για την υλοποίηση δράσεων σε τοπικό επίπεδο.
Η Περιφερειακές Βιβλιοθήκες να είναι σε στενή σχέση με την Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Στις Περιφερειακές Βιβλιοθήκες να μεταφερθούν το προσωπικό και η κινητή και ακίνητη περιουσία των συνενούμενων οργανωτικά Βιβλιοθηκών.
Η Περιφερειακή Οργάνωση θα επιτρέψει να αντιμετωπιστούν τα θέματα Δωρεών, Υλοποίησης περιφερειακών έργων, Ιδιοκτησιακού καθεστώτος των κτιρίων, Βιβλιοαυτοκίνητων κ.α.
Στην Περιφερειακή Βιβλιοθήκη να ενσωματωθούν ως αυτοτελή Παραρτήματα ή ενσωματούμενες, οι Βιβλιοθήκες του Οργανισμού Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών που έχει πάψει να λειτουργεί.
Στη λειτουργία της  Περιφερειακής Βιβλιοθήκης θα μπορούν να εντάσσονται λειτουργικά με απόφαση του αντίστοιχου Δήμου και Δημοτικές Βιβλιοθήκες που λειτουργούν στην Περιφέρεια.
Η Περιφερειακή Βιβλιοθήκη να είναι σε λειτουργική και οργανωτική συνεργασία με τις Σχολικές Βιβλιοθήκες της Περιφέρειας.

Η πρότασή μας αυτή αποτέλεσμα μακρόχρονης  εμπειρίας και επιστημονικής μελέτης επιτυχημένων συστημάτων Βιβλιοθηκών άλλων Ευρωπαϊκών χωρών όπως της Δανίας. Σουηδίας, Φιλανδίας κ.α. είναι κατά την άποψη μας ρεαλιστική και λειτουργική ενώ ικανοποιεί την ανάγκη εξοικονόμησης πόρων, κατάργησης ΝΠΔΔ και ανάπτυξης ενός αποτελεσματικού Συστήματος Βιβλιοθηκών που δυστυχώς στερούμαστε ακόμη στη χώρα μας.

Με Τιμή


Δρ. Γεώργιος Ζάχος
Πρόεδρος Γενικού Συμβουλίου Βιβλιοθηκών, Γ.Α.Κ. και Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης.