22/5/17

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης ως φορέας στήριξης της κοινωνικής συνοχής

Με πρόκληση του Δήμου Κοζάνης συμμετείχα σε ΦΟΡΟΥΜ προβληματισμού και ιδεών που πραγματοποιήθηκε στις 12-14 Μαΐου στην Κοζάνη εν όψει της Μεταστέγασης της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης στο νέο της εντυπωσιακό κτίριο.

Στην εκδήλωση παρουσίασα ιδέες για τη λειτουργία της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης ως Φορέα Στήριξης της Κοινωνικής Συνοχής της Κοζάνης. 

Είναι προφανές ότι ανάλογους ρόλους μπορούν και πρέπει να αναλαμβάνουν  όλες οι Βιβλιοθήκες Κοινού της χώρας μας.

Με τους νέους αυτούς ρόλους οι Βιβλιοθήκες Κοινού μπορούν να γίνουν σημαντικοί κοινωνικοί φορείς της τοπικής κοινωνίας και να δικαιολογούν την ύπαρξη και το λειτουργικό τους κόστος,  όχι μόνο με τη χρήση των έντυπων και ηλεκτρονικών συλλογών τους, αλλά και με τις Εκπαιδευτικές και Κοινωνικές τους Δράσεις που έχει ανάγκη η κοινωνία. 

( Παραθέτω περίληψη της Ομιλίας μου)   

=============================================================


 

Δρ. Γιώργος Ζάχος

Διευθυντής Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
τ. Γεν. Διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος

 Η Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης ως φορέας στήριξης της κοινωνικής συνοχής 

Κύριε ....., Κυρίες και Κύριοι,

Ευχαριστώ πρώτα από όλα   τον Πρόεδρο και το Διοικητικό Συμβούλιο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης για την τιμητική τους πρόσκληση να  μιλήσω στο παρόν FORUM.
Το θέμα της ομιλίας μου θα επικεντρωθεί στους νέους σύγχρονους ρόλους των Δημοτικών Βιβλιοθηκών ή Βιβλιοθηκών Κοινού διεθνώς και σε αυτούς που θα μπορούσε να αναλάβει η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης ιδιαίτερα μετά την μεταστέγασής της στις νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις της.
Γνωρίζω ότι η ΔΒΚ διαδραματίζει ήδη ένα σημαντικό ρόλο στα πολιτιστικά, πνευματικά και εκπαιδευτικά δρώμενα όχι μόνο της Κοζάνης αλλά και ολοκλήρου της Δυτικής Μακεδονίας.
Εκτίμηση μου είναι ότι Υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε εφόσον επεκταθεί και σε άλλους ρόλους και έχει την υποστήριξη που χρειάζεται να γίνει  υπόδειγμα Βιβλιοθήκης στην Ελλάδα με Διεθνή παρουσία
Θέλω να ξεκαθαρίζω από την αρχή ότι οι προτάσεις μου δεν σκοπεύουν να υποκαταστήσουν τυχόν σχεδιασμούς που υπάρχουν αλλά να τους  εμπλουτίσουν σύμφωνα με εφαρμοζόμενες πρακτικές λειτουργίας των Βιβλιοθηκών Κοινού διεθνώς.
Το κατά πόσον αυτά που θα προτείνω θα μπορέσουν να υλοποιηθούν έχει να κάνει με τις οικονομικές και άλλες δυνατότητες αλλά και με τη βούληση τόσο του Δήμου όσο και των εργαζομένων της Βιβλιοθήκης που είναι απαραίτητη.


Κυρίες και κύριοι:

Η εικόνα που έρχεται στο μυαλό μας όταν σκεφτόμαστε τη Βιβλιοθήκη είναι αυτή ενός χώρου με βιβλία ή, καλύτερα, με  έντυπο υλικό (βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες και ακόμη αρχειακό υλικό) που σε πολλές περιπτώσεις εμπλουτίζονται από Οπτικοακουστικό ή ηλεκτρονικό υλικό.
Για πολλές δεκαετίες η συλλογή, τόσο σε ποσότητα όσο και σε περιεχόμενο ήταν το πλέον σημαντικό κριτήριο αξιολόγησης και συνακόλουθα προσέλευσης των αναγνωστών σε μια  Βιβλιοθήκη.
Όμως οι εξελίξεις στην τεχνολογία με τη διαμόρφωση της Κοινωνίας της Πληροφορίας αλλάζουν πολλά στις Βιβλιοθήκες όπως
       α) τη φύση των συλλογών,
       β) τις απαιτήσεις των αναγνωστών,
       γ) τον τρόπο πρόσβασης και χρήσης των συλλογών,
       δ) την λειτουργία της ίδιας της Βιβλιοθήκης,
       ε) τον ρόλο της Βιβλιοθήκης στην κοινωνία
και
       στ) τις αντιλήψεις για τη Βιβλιοθήκη και τη  δημόσια εικόνα της.

Η δυνατότητα πρόσβασης σε ένα τεράστιο πλήθος και όγκο πληροφοριακών πηγών μέσω του διαδικτύου  επηρεάζει όλες τις συνιστώσες μιας Βιβλιοθήκης και σε πολλές περιπτώσεις θέτει εν αμφιβόλω την ίδια της την ύπαρξη.  
Ως εκ τούτου οι Βιβλιοθήκες αναδιατάσσουν τις υπηρεσίες τους και αναλαμβάνουν νέους εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς ρόλους.



 
 
Νέοι Εκπαιδευτικοί και Κοινωνικοί Ρόλοι

Με τα παραπάνω χαρακτηριστικά και δυνατότητες μια Δημοτική Βιβλιοθήκη ή Βιβλιοθήκη Κοινού,  όπως προτιμώ να την αναφέρω, συμβάλει στην εμπλοκή και τη συμμετοχή των πολιτών στη δημοκρατική διαδικασία καθώς δίνει τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης, πληροφόρησης και επικοινωνίας με τις υπηρεσίες των τοπικών αυτοδιοικήσεων και  του κράτους.
Οι Βιβλιοθήκες μετατρέπονται επίσης σε φορείς που εξασφαλίζουν τη μεταφορά στην κοινωνία της απαραίτητης τεχνογνωσίας για την ανάπτυξη της οικονομίας, του πολιτισμού, της εκπαίδευσης και των επιστημών.

Η Βιβλιοθήκη βοηθά τους πολίτες να εντοπίζουν την γνώση και πληροφόρηση που χρειάζονται για να ενταχθούν στο νέο μαθησιακό και τεχνολογικό περιβάλλον  που δημιουργεί η ανάγκη της δια-βίου μάθησης,  συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και απόκτησης νέων δεξιοτήτων.
Επομένως μια σύγχρονη Δημοτική Βιβλιοθήκη πρέπει να αλλάζει και να προσαρμόζεται στις ανάγκες και τις προτεραιότητες της Κοινωνίας με την  ανάληψη νέων κοινωνικών ρόλων. 

Κυρίες και Κύριοι,
Η Δυτική Μακεδονία έχει να επιδείξει  από πολύ παλιά μια μεγάλη πολιτισμική και εκπαιδευτική παράδοση. Η παράδοση αυτή, είχε ως αποτέλεσμα,  εκτός των άλλων,  στην ίδρυση και λειτουργία μιας από της παλαιότερες Δημόσιες Βιβλιοθήκες της Ελλάδος.

Η ΔΒΚ  πέραν της παραδοσιακής χρήσης των σημαντικών συλλογών της έχει να επιδείξει δράσεις σε πολλαπλά επίπεδα για την βελτίωση της επισκεψιμότητας, την ανάπτυξη ψηφιακών συλλογών και τη χρήση της πληροφορικής τεχνολογίας.


Με την μεταστέγασή της και την οργανωμένη προσαρμογή της στις σύγχρονες τάσεις λειτουργίας των Βιβλιοθηκών Κοινού η ΔΒΚ πρέπει να επιδιώκει την :


Οι ανάγκες της κοινωνίας πρέπει πάντα να αποτελούν αφετηρία για την επανεξέταση των υπηρεσιών της ΔΒΚ και την εξέλιξή της.



Κυρίες και κύριοι,

Για να γίνουν όλα αυτά πρέπει να διαμορφωθούν οι σχετικές προϋποθέσεις :


















11/10/14

“  Όταν βλέπω τα αναγνωστήρια να είναι γεμάτα και η Βιβλιοθήκη να σφύζει από ζωή νιώθω υπερηφάνεια για το έργο που επιτελέσαμε και επιτελούμε. Βοηθάμε τους φοιτητές να έχουν καλύτερες σπουδές, τους ερευνητές να εκτελούν την έρευνα τους και όλους - και πολίτες της πόλης μας- να βελτιώνονται πνευματικά και πολιτιστικά. Αισθάνομαι δικαιωμένος….”

===================================================

Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων είναι η μεγαλύτερη σε έκταση και ίσως η καλύτερη της Ελλάδος!!!

Η καρδιά του Ηπειρωτικού Πανεπιστημίου, χτυπάει ακόμη δυνατά 

Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων διαθέτει πολλές και σημαντικές υποδομές  εκπαίδευσης και έρευνας. Η υποδομή όμως για την οποία αποδεδειγμένα  υπερηφανεύεται είναι για τη Βιβλιοθήκη του. Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου  Ιωαννίνων είναι η μεγαλύτερη σε έκταση και σύμφωνα με πολλούς δείκτες από τις  καλύτερες Βιβλιοθήκες της Ελλάδος, αν όχι η καλύτερη. Έχει έκταση 14.500 τ.μ.,  συλλογή 500 χιλιάδων Βιβλίων και τόμων περιοδικών και χιλιάδες επιστημονικά  περιοδικά σε ηλεκτρονική μορφή, σύγχρονο εξοπλισμό, μηχανοργάνωση, σημαντικό  αριθμό Η/Υ για πρόσβαση στο διαδίκτυο, ειδική Συλλογή σε γραφή Braille και  εξοπλισμό για χρήση από άτομα με προβλήματα όρασης κ.α.  Καθημερινά εκατοντάδες φοιτητές, ερευνητές και καθηγητές του  Πανεπιστημίου χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες της και διαβάζουν στις 600 θέσεις  ανάγνωσης που διαθέτει.  Ψυχή και κύριος συντελεστής αυτής της βασικής εκπαιδευτικής και  ερευνητικής υποδομής του Πανεπιστημίου είναι ο Διευθυντής της Βιβλιοθήκης  Γιώργος Ζάχος. Πτυχιούχος Μαθηματικός του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και με  Μεταπτυχιακές και Διδακτορικές σπουδές στην Αγγλία σε θέματα αξιολόγησης της  έρευνας και Διοίκησης Βιβλιοθηκών ο κ. Ζάχος αναδείχθηκε σε προσωπικότητα  πανελλήνιας ακτινοβολίας στον τομέα των Βιβλιοθηκών και όχι μόνο. Διετέλεσε  Γενικός Διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης, Πρόεδρος του Συμβουλίου  Βιβλιοθηκών και Αρχείων του
Υπουργείου Παιδείας, εμπνευστής και μέλος του Δ.Σ.  του Συνδέσμου των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, δημιουργός της Μονάδας  Ολικής Ποιότητας Βιβλιοθηκών που λειτουργεί στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου  Ιωαννίνων, Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Ιωαννιτών κ.α.  Ο κ. Ζάχος αγωνίστηκε για να αλλάξει η νοοτροπία στο Πανεπιστήμιο  Ιωαννίνων και να γίνει δεκτή η πρότασή του για την κατάργηση των δεκαεπτά  μικρών Βιβλιοθηκών που μέχρι πριν από δέκα χρόνια διέθετε το Πανεπιστήμιο στα  Τμήματά του και τη μεταφορά τους σε μια μεγάλη και σύγχρονη Πανεπιστημιακή  Βιβλιοθήκη.  Με τις προτάσεις για χρηματοδότηση από Ευρωπαϊκά Προγράμματα  που ετοίμασε έφερε στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, πάνω από 6 δισεκατομμύρια  δραχμές. Με τα χρήματα αυτά έγινε η ανέγερση του νέου εντυπωσιακού κτιρίου  της Κεντρικής Βιβλιοθήκης, η επίπλωση, ο εμπλουτισμός και η μηχανοργάνωση  της αλλά και η στελέχωσή της Βιβλιοθήκης και του Πανεπιστημίου καθώς μέσω  των έργων που διαχειρίστηκε προσλήφθηκαν πάνω από 30 υπάλληλοι που  στηρίζουν με ενθουσιασμό τη Βιβλιοθήκη αλλά και άλλες σημαντικές υπηρεσίες του  Πανεπιστημίου.

Η καρδιά του Πανεπιστημίου

Σήμερα αισθάνεται δικαιωμένος που η άποψή του ότι « η Βιβλιοθήκη πρέπει  να είναι η καρδιά του Πανεπιστημίου και κέντρο της Πανεπιστημιούπολης» έχει γίνει  πράξη. Στη συζήτηση που είχαμε μαζί του μεταξύ των άλλων μας δήλωσε :  « Τώρα το Πανεπιστήμιο και η Πανεπιστημιούπολη Ιωαννίνων έχουν καρδιά.  Όταν βλέπω τα αναγνωστήρια να είναι γεμάτα και η Βιβλιοθήκη να σφύζει από ζωή  νιώθω υπερηφάνεια για το έργο που επιτελέσαμε και επιτελούμε. Βοηθάμε τους  φοιτητές να έχουν καλύτερες σπουδές, τους ερευνητές να εκτελούν την έρευνα τους  και όλους - και πολίτες της πόλης μας- να βελτιώνονται πνευματικά και πολιτιστικά.  Αισθάνομαι δικαιωμένος. Ήδη πολλοί από τους καθηγητές που κάποτε αντιδρούσαν  στην ανέγερση του νέου μεγάλου κτιρίου, ομολογούν ότι είχαν κάνει λάθος  εκτίμηση».  Την περίοδο αυτή η Βιβλιοθήκη διέρχεται μια δύσκολη περίοδο. Το  προσωπικό της είναι το μισό από αυτό που διέθετε πριν από τέσσερα χρόνια και  ο προϋπολογισμός της μειώθηκε δραματικά. Αυτά συμβαίνουν σε μια εποχή που, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, η επισκεψιμότητα στη Βιβλιοθήκη αυξάνεται  συνεχώς και οι ανάγκες για στήριξη των φοιτητών πολλαπλασιάζονται. Για όλα αυτά,  με φανερή την ανησυχία στο πρόσωπό του, αλλά και με τη λάμψη του «αγωνιστή  του φωτός» ο κ. Ζάχος δηλώνει:  «Το άγχος, το δικό μου και των συναδέλφων μου στη Βιβλιοθήκη είναι  οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε να μη προκαλέσουν μειώσεις στο επίπεδο των  υπηρεσιών που προσφέρουμε. Δεν θέλουμε πισωγυρίσματα. Θα είναι κρίμα να  περιορίσουμε τις υπηρεσίες μας σε μία εποχή που οι φοιτητές και οι ερευνητές  μας χρειάζονται ακόμη περισσότερο. Ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι ο ρόλος της  Βιβλιοθήκης σε περιόδους κρίσεις γίνεται περισσότερο σημαντικός. Αγωνιζόμαστε  αυτό να γίνει κατανοητό τόσο από την Πολιτεία όσο και από ολόκληρη την  Ακαδημαϊκή μας Κοινότητα. Η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου έχει τις ίδιες αγωνίες με  εμάς και προσπαθεί για το καλύτερο. Ελπίζω οι προσπάθειες της να ευοδωθούν.  Τόσο εγώ όσο και οι υπάλληλοι της Βιβλιοθήκης είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε  ότι περνάει από το χέρι μας για να πετύχουμε. Δεν θα το βάλουμε κάτω. Ο επιμένων  νικά.».
http://epirusgate.blogspot.gr/2014/10/blog-post_892.html

13/9/13

Απολογισμός του Γενικού Συμβουλίου Βιβλιοθηκών, Γενικών Αρχείων του Κράτους και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης ( 2010-2013)





Πρόεδρος: Γιώργος Ζάχος

Αντιπρόεδρος: Γιάννης Τροχόπουλος (Παραιτήθηκε)

Τακτικά Μέλη
       1. Παρασκευή Σαχίνη
       2. Ανθή Νταουντάκη
       3. Χριστίνα Κυριακοπούλου
       4. Γεώργιος Αναστασόπουλος
       5. Αναστασία Κορδατζή-Πρασσά
       6. Αναστασία Δικοπούλου
       7. Ιωάννης Κλαψόπουλος

Αναπληρωματικά Μέλη
  1.  Βασιλική Ψυμούλη
  2.  Αικατερίνη Κεράστα
  3.  Κωνσταντίνα Κακάλη
  4.  Γεώργιος Γλωσσιώτης
  5.  Νικόλαος Μπακουνάκης
  6.  Ιωάννα Στεργιοπούλου
  7. Εμμανουήλ Νίνος
  8. Αικατερίνη Συνέλλη
Η πρώτη συνεδρίαση του Γενικού Συμβουλίου Βιβλιοθηκών, Γενικών Αρχείων του Κράτους και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης πραγματοποιήθηκε  την Τρίτη 14/09/2010 στην οποία η τότε Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας δεσμεύτηκε στη δημιουργία μιας εθνικής υποδομής Βιβλιοθηκών και Αρχείων που ως ενιαίο δίκτυο θα κάλυπτε λειτουργικά όλη τη χώρα.
Η εθνική αυτή υποδομή θα αναδείκνυε  τις Βιβλιοθήκες και τα Αρχεία σε ουσιαστικούς πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς και σε αναπτυξιακά εργαλεία, συνδεδεμένα με τον Πολιτιστικό και Ερευνητικό ιστό της Ελλάδος και οργανικό συστατικό μιας υπερεθνικής πολιτιστικής δράσης.
Το  Γενικό Συμβούλιο συμφώνησε σε αυτούς τους στόχους και ξεκίνησε αμέσως διαδικασίες για την διαμόρφωση συγκεκριμένου σχεδίου μέσω του οποίου  οι Βιβλιοθήκες και τα Αρχεία θα συνεργάζονται ώστε να εξασφαλίζεται ότι το συνολικό σύστημα Βιβλιοθηκών και Αρχείων της χώρας μας:
Επιδίωξη μας ήταν να αποκτήσουμε στη χώρα μας Βιβλιοθήκες και Αρχεία που θα λειτουργούν ως σημεία αναζήτησης και διάχυσης της πληροφορίας για τους πολίτες και ως οργανικά συστατικά της πολιτισμικής, εκπαιδευτικής και ερευνητικής της υποδομής.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου όλα τα μέλη του Συμβουλίου εργάστηκαν με ενθουσιασμό για τη διαμόρφωση επιμέρους οριζόντιων πολιτικών, που θα συντείνουν στη θεσμοθέτηση μιας Εθνικής Πολιτικής Βιβλιοθηκών και Πληροφόρησης, η οποία μεταξύ άλλων θα:
- αναθέτει ρόλους στις Βιβλιοθήκες, συνυφασμένους με τις οικονομικές, κοινωνικές, διοικητικές, εκπαιδευτικές, πολιτισμικές συνθήκες, όπως αυτές θα διαμορφώνονται κάθε φορά στη χώρα μας
- εξασφαλίζει την πρόσκτηση από τις Βιβλιοθήκες, στο σύνολό τους, των τεκμηρίων, που απαιτούνται για την ικανοποίηση των πληροφοριακών αναγκών του πληθυσμού, των ερευνητών και των επιχειρήσεων ή έχουν εθνικό ή τοπικό ενδιαφέρον
- εξασφαλίζει στους πολίτες, μέσω των Βιβλιοθηκών, ένα περιβάλλον προσιτής και εύκολης πρόσβασης στην πληροφορία και τη γνώση, καθώς και ένα περιβάλλον πολιτιστικής εξέλιξης και στήριξης της κοινωνικής συνοχής
- αναπτύσσει και θα λειτουργεί ένα αποτελεσματικό και οικονομικά βιώσιμο Εθνικό Σύστημα Βιβλιοθηκών, που θα συντονίζεται λειτουργικά από την αναβαθμισμένη Εθνική Βιβλιοθήκη 
- προβλέπει τη διοικητική διάρθρωση και εποπτεία του συστήματος και τη διάθεση των απαραίτητων πόρων: ανθρώπινων, οικονομικών, υποδομών κ.ά.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου το Συμβούλιο ετοίμασε και κατέθεσε στην πολιτική ηγεσία προτάσεις για:
1)      Τη διαμόρφωση Εθνικής Πολιτικής για τις Βιβλιοθήκες Κοινού με εμπλοκή όλων των κατηγοριών Βιβλιοθηκών με διαδικασίες διαβούλευσης και νομοθέτησης.
2)  Την αναβάθμιση της λειτουργίας της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και την ανάδειξη ης σε πραγματικά εθνικό φορέα συγκέντρωσης, διατήρησης και προβολής της πνευματικής ελληνικής παραγωγής και, ακόμη, σε συντονιστή του συστήματος των Βιβλιοθηκών της πατρίδας μας.
3) Την ανασυγκρότηση του Συστήματος των Δημοσίων Βιβλιοθηκών με σκοπό την κάλυψη όλης της ελληνικής επικράτειας και την λειτουργική διασύνδεση όλων των Βιβλιοθηκών κάθε περιφέρειας.
4)  Την οργανωτική και λειτουργική επάρκεια των Δημοτικών Βιβλιοθηκών στο πλαίσιο των νέων οργανογραμμάτων των Δήμων.
5)   Τη στήριξη του Θεσμού των Σχολικών Βιβλιοθηκών στο πλαίσιο της νέας σχολικής εκπαιδευτικής διαδικασίας και πρακτικής.  
6)   Την αντιμετώπιση των θεμάτων που αφορούν τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών και την αντιμετώπισή τους στις βιβλιοθήκες.
7) Την λειτουργική και οργανωτική ανασυγκρότηση του Οργανισμού Εφηβικών και Παιδικών Βιβλιοθηκών.
8) Τα θέματα κάλυψης των με Βιβλιοθήκες περιοχών με υψηλό ποσοστό μειονοτήτων.
9)   Την οργάνωση Βιβλιοθήκης στο Υπουργείο Παιδείας.
10) Τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες στη διάθεση επιστημονικών πηγών στα ΑΕΙ.
11)  Την ανασύσταση της συγκρότησης και των αρμοδιοτήτων του Γενικού Συμβουλίου Δημοσίων Βιβλιοθηκών
12)  Την επανεξέταση της Αρχειακής Πολιτικής και του τρόπου λειτουργίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
13) Τη διασύνδεση των Βιβλιοθηκών με τις δράσεις της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης.
14)  Την υποβολή έργων χρηματοδότησης μέσω του ΕΣΠΑ για την ανάληψη από τις Βιβλιοθήκες ρόλων στήριξης της δια βίου μάθησης στην περιφέρεια.
15)  Την στήριξη του θεσμού των Κινητών Βιβλιοθηκών.
16) Την αποτεσματική συμμετοχή της Ελλάδος στην Europeana και την αξιοποίηση του ψηφιοποιημένου υλικού των Δημοσίων Βιβλιοθηκών.
Οι προτάσεις που ετοιμάστηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας του Συμβουλίου αποτελούν πολύτιμο υλικό για την διαμόρφωση ενός σύγχρονου νομικού πλαισίου πολιτικής για τις Βιβλιοθήκες και τα Αρχεία της χώρας μας.


Γ. Ζάχος
25/06/2013

24/5/13

Στην εκδήλωση για τις Σχολικές Βιβλιοθήκες που έγινε κατά τη διάρκεια της 10ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, μου δόθηκε η ευκαιρία να τονίσω, στο σχετικό πάνελ με τον Αν. Υπουργό Πολιτισμού κ. Κώστα Τζαβάρα, τον πρώην Υπουργό κ. Γεράσιμο Αρσένη και τον κ. Γιώργο Δαρδανό, επίτιμο Πρόεδρο της Ομοσπονδίας των Εκδοτών ( ο Υφυπουργός Παιδείας κ. Παπαθεοδώρου, δεν μπόρεσε να συμμετάσχει λόγω των Εξετάσεων) , για μια ακόμη φορά, την ανάγκη στήριξης των Σχολικών Βιβλιοθηκών τόσο θεσμικά όσο και λειτουργικά. Υποστήριξα ότι οι Σχολικές Βιβλιοθήκες μπορούν και πρέπει να λειτουργούν ως βασικές μονάδες στήριξης την εκπαιδευτικής διαδικασίας του σχολείου, ως φορείς προώθησης της φιλαναναγνωσίας, και της ορθής χρήσης των πηγών του Διαδικτύου, κ.α.

3/2/13

Σχετικά με το ΕΚΕΒΙ


Για όσους από εμάς λειτουργούμε στο χώρο του βιβλίου και των Βιβλιοθηκών γνωρίζαμε από χρόνια ότι υπήρχε " Θέμα ΕΚΕΒΙ ". Όχι για τη σημασία του έργου του αλλά κυρίως για τη λειτουργία του σε κενό πολιτικής και για το υπέρογκο κόστος των δράσεών του. Στην εποχή της κρίσης η πρόσφατη απόφαση του Αν. Υπουργού Πολιτισμού κ. Κ. Τζαβάρα για κατάργηση (;) του ΕΚΕΒΙ, πρέπει να αποτελέσει αφορμή για τη συνδιαμόρφωση ενιαίων πολιτικών για τις Βιβλιοθήκες, το Βιβλίο, την Ανάγνωση και την Επιστημονική Πληροφόρηση. Η ενοποίηση των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού διευκολύνει αυτή την προοπτιή και δεν πρέπει να πάει χαμένη. Στην προσπάθεια αυτή η εμπειρία και οι γνώσεις των Υπαλλήλων του ΕΚΕΒΙ είναι πολύτιμη και πρέπει να αξιοποιηθεί. 

Η ηλεκτρονική έκδοση του Βήματος φιλοξένησε τις απόψεις μου.

http://www.tovima.gr/opinions/useropinions/article/?aid=495531




Σχετικά με το Ε.ΚΕ.ΒΙ.



Η διαμόρφωση και η υλοποίηση πολιτικών που θα αποβλέπουν στην προώθηση του βιβλίου και της ανάγνωσης,  με ότι αυτό περιλαμβάνει και σχετίζεται,  είναι θεμιτή και επιβεβλημένη. 

Για την υλοποίηση πολιτικών αυτών είναι απαραίτητη η εμπλοκή και σύμπραξη αρμόδιων κρατικών φορέων και όπου αυτό είναι απαραίτητο η δημιουργία νέων. Δυστυχώς στη χώρα μας, για διάφορους λόγους, πολλές φορές και από προσωπικές πρωτοβουλίες ατόμων, δημιουργούσαμε φορείς και οργανισμούς για την υλοποίηση πολιτικών,  χωρίς να προϋπάρχει η πολιτική που καλούνταν να υλοποιήσουν, και χωρίς να  έχει προηγηθεί διεξοδική μελέτη και έρευνα όλων των παραμέτρων που θα επέτρέπαν την λειτουργία τους με επάρκεια και οικονομική αποτελεσματικότητα. Τυπική περίπτωση αυτής της πρακτικής  αποτελούσε το Ε.ΚΕ.ΒΙ το οποίο δημιουργήθηκε χωρίς να ληφθούν υπόψη καθιερωμένοι φορείς που ήδη υπήρχαν,  και χωρίς να ενταχθεί σε κάποιο συγκεκριμένο πλαίσιο πολιτικής για το βιβλίο και την ανάγνωση.

Τα αποτελέσματα ήταν αναμενόμενα και τα βιώνουμε σήμερα. Μια απλή ανάγνωση των απολογισμών του Ε.ΚΕ.ΒΙ αποδεικνύει ότι τα αποτελέσματα της λειτουργίας του ήταν εξαιρετικά περιορισμένα. Εάν δε υπολογίσει κανείς τη σχέση μεταξύ κόστους και οφέλους για τα αποτελέσματα αυτά, η εικόνα γίνεται περισσότερο αρνητική, 

Ως εκ τούτου η συζήτηση για το μέλλον του ήταν  θεμιτή και στη σύγχρονη οικονομική πραγματικότητα επιβεβλημένη. Το γεγονός και μόνο ότι η χρηματοδότηση της Εθνικής Βιβλιοθήκης που έχει αποστολή την συγκέντρωση, διατήρηση και διάθεση  όλης της εκδοτικής παραγωγής της χώρας μας, την λειτουργία των Εθνικών Γραφείων Διεθνών Αριθμοδοτήσεων των εκδόσεων, την παραγωγή της Εθνικής Βιβλιογραφίας κ.α.   είναι ποσοστό του προϋπολογισμού του Ε.ΚΕ.ΒΙ  δημιουργούσε, από χρόνια, ερωτηματικά για τον τρόπο με τον οποίο η χώρα μας ιεραρχούσε προτεραιότητες και κατένειμε  πόρους.

Προβληματισμός για το μέλλον αντίστοιχων με το Ε.ΚΕ.ΒΙ οργανισμών  έχει αναπτυχθεί από καιρό και σε άλλες χώρες.  Η κάθε μία επέλεξε τη δική της πολιτική με κυρίαρχη την τάση ένταξης των δραστηριοτήτων τους στην Εθνική Βιβλιοθήκη ή κάποια Διοικητική Μονάδα του αρμόδιου Υπουργείου στα πλαίσια όμως μίας ενιαίας πολιτικής που καλύπτει το βιβλίο, την ανάγνωση και τις Βιβλιοθήκες.

Ανάλογες κινήσεις  μπορούν να γίνουν και στη χώρα μας με ένταξη των καθηκόντων και των δράσεων του Ε.ΚΕ.ΒΙ σε αυτά της Εθνικής Βιβλιοθήκης ή της Διεύθυνσης του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού που θα έχει αρμοδιότητες για τις Βιβλιοθήκες, τα Αρχεία, το βιβλίο και την ανάγνωση. Δυστυχώς,  παρά τις σχετικές επισημάνσεις μου όταν διαμορφώνονταν η νομοθεσία για την Εθνική Βιβλιοθήκη και τις Δημόσιες Βιβλιοθήκες, χάθηκε η ευκαιρία για την διατύπωση μιας ολοκληρωμένης και συνεκτικής πολιτικής η οποία θα κάλυπτε όλο το φάσμα των θεμάτων που άπτονται των  Βιβλιοθηκών, της Επιστημονικής Πληροφόρησης,  του Βιβλίου και της Ανάγνωσης.

Μπορούμε όμως να τη διαμορφώσουμε τώρα.  Η ενοποίηση των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισµού, δηµιούργησε τις προϋποθέσεις για επανεξέταση και το επανασχεδιασµό των πολιτικών για τις Βιβλιοθήκες και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους μέχρι τώρα αρµοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας καθώς και για τα βιβλία και την ανάγνωση, αρµοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισµού σε μια κοινή πολιτική.

Η πρόσφατη απόφασή του Αναπληρωτή Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κ. Τζαβάρα  για την κατάργηση του Ε.ΚΕ.ΒΙ, πρέπει να γίνει αφορμή για τη χάραξη και υλοποίηση επιτέλους ενιαίων πολιτικών για το βιβλίο, την ανάγνωση και τις Βιβλιοθήκες στην εφαρμογή των όποίων θα είναι πολύτιμη η τεχνογνωσία που κατέχει το προσωπικό του Ε.ΚΕ.ΒΙ. και η οποία δεν πρέπει να χαθεί. Στη διαμόρφωση αυτών των  πολιτικών η σύμπραξη όλων των αρμόδιων κυβερνητικών οργάνων όπως το Γενικό Συµβούλιο Βιβλιοθηκών Γενικών Αρχείων του Κράτους και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης που έχει διαμορφώσει από καιρό σχετικές προτάσεις που παραμένουν αναξιοποίητες είναι επιβεβλημένη.

22/1/13

Ανασυγκρότηση του Συστήματος των Δημοσίων Βιβλιοθηκών


                                                



     Προς:

 Ιωάννινα, 10/01/2013



Καθηγητή κ. Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο
Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού
  Κοιν.:


ΘΕΜΑ: «Ανασυγκρότηση του Συστήματος των Δημοσίων Βιβλιοθηκών»
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο (Ν. 3149/2003 "Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, Δημοτικές Βιβλιοθήκες και άλλες διατάξεις" κ.α.)  το Σύστημα των  Δημοσίων Βιβλιοθηκών που διαθέτουμε συγκροτείται από 46 Δημόσιες Βιβλιοθήκες κάθε μία από τις οποίες έχει τη μορφή Ν.Π.Δ.Δ. με δικό της Δ.Σ. ( Εφορευτικό Συμβούλιο) και διαχείριση.
Στην πλειονότητά τους οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες μας διαθέτουν προσωπικό  1-5 υπαλλήλων και προϋπολογισμό μερικών δεκάδων χιλιάδων ευρώ.
Λόγω του μικρού μεγέθους τους στην πράξη οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες αδυνατούν να λειτουργήσουν ως αυτόνομα Ν.Π.Δ.Δ.  και για το λόγο αυτό λειτουργίες που θα έπρεπε να εκτελούνται  στο εσωτερικό τους εκτελούνται από τη Διεύθυνση Βιβλιοθηκών και Γενικών Αρχείων του Κράτους του ΥΠΑΙΘΠΑ υπό την εποπτεία του Γενικού Συμβουλίου Βιβλιοθηκών, Γενικών Αρχείων του Κράτους και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης  και βέβαια τη Δική σας.
Για μεγάλο διάστημα είναι σε εξέλιξη μια συζήτηση για τον επανασχεδιασμό του όλου συστήματος των Δημοσίων Βιβλιοθηκών με όρους αποτελεσματικής, σύννομης και αποδοτικής λειτουργίας καθώς είναι προφανές ότι το ισχύον σύστημα παρουσιάζει πολλά προβλήματα και αδυναμίες.
Για τη θεσμοθέτηση ενός τέτοιου συστήματος και της συνακόλουθης πολιτικής, το Γενικό Συμβούλιο Βιβλιοθηκών, Γενικών Αρχείων του Κράτους και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης με εισηγήσεις και προτάσεις του που εξειδικεύτηκαν και στην  1η Εθνική Συνδιάσκεψη για τη διαμόρφωση Εθνικής Πολιτικής για τις Βιβλιοθήκες και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους εισηγήθηκε μια νέα διάρθρωση του Συστήματος των Δημοσίων Βιβλιοθηκών που θα εξασφαλίζει:
ü      Μείωση των ΝΠΔΔ του ΥΠΑΙΠΘΑ με συνακόλουθη μείωση του Γραφειοκρατικού και Λειτουργικού Κόστους του Υπουργείου.
ü      Βελτίωση της λειτουργίας τους με καλύτερη προσφορά υπηρεσιών
ü      Σύνδεσή τους με τις τοπικές κοινωνίες
ü      Καλύτερη διαχείριση των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων
ü      Ενεργότερη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στη λειτουργία των Βιβλιοθηκών.

Κεντρικό σημείο της πρότασης μας είναι η μετάβαση από το κατακερματισμένο σύστημα που τώρα έχουμε σε ένα Σύστημα Περιφερειακής Οργάνωσης.
Για το λόγο αυτό προτείνουμε να καταργηθούν τα 46 ΝΠΔΔ των Δημόσιων Βιβλιοθηκών και να αντικατασταθούν, σε πλήρη ανάπτυξη, από ένα ΝΠΔΔ  «Περιφερειακή Βιβλιοθήκη» ανα Περιφέρεια, σε όσες Περιφέρειες υπάρχουν Δημόσιες Βιβλιοθήκες και λαμβάνοντας υπόψη τυχόν ιδιαιτερότητες που υπάρχουν.
Σε κάθε μια Περιφερειακή Βιβλιοθήκη να ενταχθούν διοικητικά όλες οι υπάρχουσες σήμερα Δημόσιες Βιβλιοθήκες της Περιφέρειας. Μία Βιβλιοθήκη θα είναι και έδρα της Περιφερειακής Βιβλιοθήκης, κατά προτίμηση Κεντρική Βιβλιοθήκη, και οι άλλες Βιβλιοθήκες Τμήματά της. 
Οι Περιφερειακές Βιβλιοθήκες να λειτουργούν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων Πολιτισμού & Αθλητισμού δια της Διεύθυνσης Βιβλιοθηκών και Γενικών Αρχείων που πρέπει να έχει,  σύμφωνα με άλλη πρότασή μας, επιτελικό χαρακτήρα υλοποίησης πολιτικών και όχι διεκπεραίωσης γραφειοκρατικών διαδικασιών,  όπως γίνεται εν πολλοίς σήμερα.
Σε κάθε Περιφερειακή Βιβλιοθήκη να υπάρχει ένα Εφορευτικό Συμβούλιο που θα λειτουργεί,  δια του  Προϊστάμενου της,  την Περιφερειακή Βιβλιοθήκη (Κεντρική και άλλες Βιβλιοθήκες-Παραρτήματα).
Το Εφορευτικό Συμβούλιο της Περιφερειακής Βιβλιοθήκης να συνεπικουρείται από Συμβούλια Εποπτείας Παραρτημάτων που θα συγκροτούνται με ευθύνη του αντίστοιχου Δήμου για την υλοποίηση δράσεων σε τοπικό επίπεδο.
Η Περιφερειακές Βιβλιοθήκες να είναι σε στενή σχέση με την Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Στις Περιφερειακές Βιβλιοθήκες να μεταφερθούν το προσωπικό και η κινητή και ακίνητη περιουσία των συνενούμενων οργανωτικά Βιβλιοθηκών.
Η Περιφερειακή Οργάνωση θα επιτρέψει να αντιμετωπιστούν τα θέματα Δωρεών, Υλοποίησης περιφερειακών έργων, Ιδιοκτησιακού καθεστώτος των κτιρίων, Βιβλιοαυτοκίνητων κ.α.
Στην Περιφερειακή Βιβλιοθήκη να ενσωματωθούν ως αυτοτελή Παραρτήματα ή ενσωματούμενες, οι Βιβλιοθήκες του Οργανισμού Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών που έχει πάψει να λειτουργεί.
Στη λειτουργία της  Περιφερειακής Βιβλιοθήκης θα μπορούν να εντάσσονται λειτουργικά με απόφαση του αντίστοιχου Δήμου και Δημοτικές Βιβλιοθήκες που λειτουργούν στην Περιφέρεια.
Η Περιφερειακή Βιβλιοθήκη να είναι σε λειτουργική και οργανωτική συνεργασία με τις Σχολικές Βιβλιοθήκες της Περιφέρειας.

Η πρότασή μας αυτή αποτέλεσμα μακρόχρονης  εμπειρίας και επιστημονικής μελέτης επιτυχημένων συστημάτων Βιβλιοθηκών άλλων Ευρωπαϊκών χωρών όπως της Δανίας. Σουηδίας, Φιλανδίας κ.α. είναι κατά την άποψη μας ρεαλιστική και λειτουργική ενώ ικανοποιεί την ανάγκη εξοικονόμησης πόρων, κατάργησης ΝΠΔΔ και ανάπτυξης ενός αποτελεσματικού Συστήματος Βιβλιοθηκών που δυστυχώς στερούμαστε ακόμη στη χώρα μας.

Με Τιμή


Δρ. Γεώργιος Ζάχος
Πρόεδρος Γενικού Συμβουλίου Βιβλιοθηκών, Γ.Α.Κ. και Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης.